ΜΜΕ

Τις τελευταίες μέρες διάβασα το βιβλίο "Η χαμένη τιμή της Κατερίνας Μπλουμ" (ή πώς γεννιέται η βία και πού μπορεί να οδηγήσει). Παλιό βέβαια, 40 χρονών, αλλά ψάχνοντας στην Πρωτοπορία για κάνα βιβλίο νάχω για διάβασμα, το είδα, γνωστό ήτανε, οπότε το πήρα. Το βιβλίο είναι του 1974 μεν, αλλά το θέμα που πραγματεύεται είναι επίκαιρο ακόμα και σήμερα: πώς ο "κίτρινος" τύπος μπορεί να καταστρέψει ανθρώπους κι ακόμα περισσότερο  αυτούς που προσπαθούν να τον αντικρούσουν κρατώντας την αξιοπρέπειά τους. Συγγραφέας του, ο Γερμανός Χάινριχ Μπελ

Η ιστορία εν ολίγοις: Η Κατερίνα Μπλουμ, μια νεαρή και ωραία οικιακή βοηθός, που έπειτα από σκληρή δουλειά έχει καταφέρει ν' αποκτήσει διαμερισματάκι και μεταχειρισμένο Φολκσβάγκεν, γίνεται άθελά της «πρόσωπο της ημέρας»: σ' ένα αποκριάτικο πάρτι, γνωρίζει και ερωτεύεται κάποιον καταζητούμενο από την αστυνομία για διάφορα «εγκλήματα». Έτσι η Κατερίνα βρίσκεται άξαφνα στο στόχαστρο του κίτρινου Τύπου -που εκπροσωπείται από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ- και απελπισμένη από το διασυρμό της, καταφεύγει στη μόνη άμυνα που της απομένει: δολοφονεί τον διεφθαρμένο δημοσιογράφο. Η παρουσίαση του βιβλίου στο indymedia είναι πολύ καλύτερη απ' αυτήν που θα έκανα εγώ.

Την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο ο κιτρινισμός του τύπου μάλλον δεν ήταν στο επίπεδο που έχει φτάσει σήμερα. Κι αυτό είναι το μεγαλείο του συγγραφέα που βλέπει τα προβλήματα που δημιουργούνται απ' την πρώτη τους εμφάνιση. Και ποια ήταν (και είναι) η κατεξοχήν εκπρόσωπος του είδους; Η γνωστή μας Μπιλντ (Bild) στη Γερμανία. Στην Ελλάδα το είδος το έφτασε σε υψηλό επίπεδο κάποτε η Αυριανή που όμως σήμερα έχει ψιλοχαθεί. Εγώ εδώ θα ήθελα να αναφέρω δυο πραγματάκια που μου έκαναν εντύπωση. Το πρώτο είναι η εισαγωγή και δείχνει ακριβώς αυτό.

"Τα πρόσωπα και τα πράγματα του βιβλίου είναι φανταστικά. Αν όμως ο αναγνώστης διακρίνει κάποιες ομοιότητες με την εφημερίδα Bild στα σημεία όπου περιγράφονται ειδικές μορφές «δημοσιογραφικής δεοντολογίας», ας λάβει υπόψη πως οι ομοιότητες αυτές δεν είναι ούτε σκόπιμες ούτε τυχαίες - αλλά, απλώς, αναπόφευκτες".

Το δεύτερο είναι κομμάτι από το βιβλίο και δείχνει την εμπιστοσύνη που έχουν οι Γερμανοί ότι όλες οι συναλλαγές γίνονται τίμια (βέβαια, αν δεν είσ' εντάξει, πάντα υπάρχει κάποιος που μπορεί να σε δει και να σε καταγγείλει στην αστυνομία). Για το θέμα είχα γράψει και στο παλιό μου μπλογκ είτε όταν αναφερόμουνα γενικά στις εφημερίδες που κυκλοφορούν εκεί είτε όταν έγραφα για το αντίστοιχο του περίπτερου: τις εφημερίδες τις αγοράζεις είτε από εφημεριδοπώλες κάποιες ώρες και σε κάποια σημεία είτε υπάρχουν τα κουτιά που τ' ανοίγεις, παίρνεις την εφημερίδα από μέσα και ρίχνεις στο κουτάκι που έχει το αντίτιμο. Δεν είναι αυτόματοι πωλητές γιατί δεν ελέγχουν αν έπεσε το ακριβές (ή καθόλου) αντίτιμο. Υπάρχει εμπιστοσύνη πως ο πελάτης δεν θα πάρει την εφημερίδα χωρίς να πληρώσει (το ίδιο γίνεται και στη γειτονική Αυστρία).

Αντιγράφω: "Αποφασίζουν τότε να προστατέψουν την Κατερίνα από τη σαββατιάτικη έκδοση ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ, αλλά εκείνη εκμεταλλεύεται τα δυο λεπτά όπου αποκοιμιέται η Έλση Β. κι ο Κόνραντ Μπ. ξυρίζεται στο μπάνιο, βγαίνει αθόρυβα, κατεβαίνει στο δρόμο, και μέσα στο πρώτο πρωινό φως ανοίγει ένα κιβώτιο ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ που βρίσκεται μπροστά της, και διαπράττει ΤΗΝ ιεροσυλία: καταχράται ΤΗΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ, και παίρνει ένα φύλλο χωρίς ν’ αφήσει λεφτά!".